grico: lingua, cultura, tradizioni nei brani grichi di Martano


Emì, ìpe,	Εμείς, είπε,
mànku t'affitto, ìkhamo na kkutefsome.	Δεν είχαμε ούτε το ενοίκιο να πληρώσουμε.
E ghetonia	Εσείς στην) γειτονιά
apumpì ston a ston a Jorgi,	[πίσω από] τον Άγιο Γεώργιο,
quasi quasi isost' oli, ìpe,	Σχεδόν, σχεδόν όλοι ήσασταν, είπε
proprietàri atta spitià-sa, spitià-sa	ιδιοκτήτες των σπιτιών σας.
Ma emì, ìpe, e katumerèa, ìpe	Αλλά εμείς, είπε, (της συνοικίας) Κατουμερέα,
ìan ole, ìpe, dopu, ìpe,	ήμασταν όλοι, είπε, μετά
e mònike, ìpe, ìmo òli ftokhùddhia, ìpe.	(το μοναστήρι των) μοναχών, είπε, ήμασταν όλοι φτωχοί,. Είπε.
Ma deveru pròbbiu ftokhùddhia ftokhuddhia.	Αλλά πραγματικά παντελώς φτωχοί.
Ma olo o paìsi ìane iu.	Αλλά όλο το χωριό ήταν έτσι.
Dunque itta pràmata toa ...	Έτσι λοιπόν τα πράγματα τότε ...
An ìkhe tispo n'akhi a spirì khoma, sandè ...	Αν κάποιος είχε λίγο γη, αλλιώς...
Emì khoma en ìkhamo,	Εμείς δεν είχαμε γη,
ma panta es imisìa	αλλά πάντα σε μισθοδουρία
epolemùsamo.	δούλευαμε.
Evò rikordèo o ciùri-mmu	Θυμάμαι τον πατέρα μου
apà stes Alèe tes male.	στα Μεγάλα Ελιά.
Ikhe e koloni cinò	Εκεί ήταν οι μισθωτές τους (των κυριών),
ce èkanne cikàu:	και δούλευε εκεί κάτω:
èkanne tabàkko,	καλλιεργούσε καπνό,
depoi èkanne [...] akhò, kuccìa,	μετά καλλιεργούσε μπιζέλια, κουκκία (φακές),
làkhana, òla citta pràmata,	λαχανικά, όλα αυτά τα πράγματα,
na mi mankefsi [j'i famìja],	που δεν έλειπε τίποτα για την οικογένεια
e' manke,	Δεν έλειπε,
en e' ka manku èkanne miràkulu.	Δεν έκανε θαύματα.
Invece àrtena m'olo.. tosso,	Αλλά τώρα με όλα, με τόσα,
ngraziamudiu, ka èkhume	Ευχαριστούμε τον Θεό που έχουμε,
elamentèomesta.	Και παραπονιόμαστε.
Ekhume puru dìgghio,	Έχουμε και δίκιο,
perkè orami kàngesse tikanè	Γιατί όλα έχουν αλλάξει.
kàngesse tikanene, kàngesse.	Έχουν αλλάξει όλα, έχουν αλλάξει,
ka mia forà ma ena askadi	Μια φορά με ένα στεγνό σύκο
o kristianò ekherèato,	Ο άνθρωπος χαιρόταν
àrtena sozi ekhi krea, tikanene ...	Τώρα μπορείτε να έχετε κρέας, από όλα...
No,non,no, sordi ene,	Όχι, όχι, τα χρήματα είναι αυτά που μετρούν
cio ka mankèi, emankene e sordi.	Τι λείπει, λείπουν τα χρήματα.
Sordu, panta sordu.	Χρήματα, πάντα χρήματα.
E sordi, e' panta misèria fse sordu.	Τα χρήματα είναι πάντα φτώχεια χρημάτων.
Toa, nvece e sordi	Τότε όμως τα χρήματα
manku us ennomatìzamo	Δεν τα αναφερόμαστε καν
perkè e' tus ìkhe, e' tus ìkhe,	Γιατί δεν υπήρχαν, δεν υπήρχαν,
basta ka ìkhe na fai dio askàddia,	Αρκούσε να υπάρχουν δύο σύκα για φαγητό,
a' spirin akho	λίγα στεγνά μπιζέλια ...