grico: lingua, cultura, tradizioni nei brani grichi di Martano


Allòra depòi mòtti, mòtti evò,	Και τότε, όταν, όταν εγώ,
mòtti emì estàzamo ecì sti Llìmini,	όταν εμείς φτάναμε εκεί στη Λιμίνη,
dòpu ka sparèamo stu pàparu -	μετά το κυνήγι των πάπιων,
ka pìane apòde,	που φεύγουν μακριά,
ka pìane cèrtu apòde,	που φεύγουν σίγουρα μακριά.
ammès akatò èbbiannes èna -	Ανάμεσα σε εκατό, έπιανες ένα,
allòra depòi - ìbbie èna, dìo -	τότε μετά - μπορούσες να πιάσεις ένα, δύο -
epìamo stin àcran ti Llìmini	πήγαιναμε στην άκρη της Λίμνης,
ecì ìkhe o passàggio,	εκεί ήταν η δίοδος,
ìkhe o passàggio fse pàparu:	υπήρχε η δίοδος των πάπιων:
apu cì pu ìkhan èrtonta,	από εκεί από όπου είχαν έρθει,
ìkha pànta i nnìtta na fàne,	είχαν πάει τη νύχτα για να φάνε,
na paskulèfsune,	για να βοσκήσουν
allòra enònnatto òli ecì sti Llìmini,	τότε συναθροιζόντουσαν όλοι εκεί στη Λίμνη,
ste funtanèddhe, makà sti Llìmini tti mmàli,	στις Φοντανέλες, όχι στη μεγάλη Λίμνη,
ma ste funtanèddhe, cistèa Derentò.	αλλά στις Φοντανέλες, προς την Οτράντο.
In efsèro, in efsèro.	Την ξέρω, την ξέρω.
Allòra depòi esparèamo matapàle ecì,	Τότε μετά πυροβολούσαμε ξανά εκεί,
sto passàggio attus pàparu.	στο πέρασμα των πάπιων.
Mòtti depòi enzìgna ka	Όταν μετά άρχιζε να
kùkke n'àggui ìjo	να ανατέλλει ο ήλιος
ìkhamo na piàme afsàri -	πρεπε να πάρουμε το ψάρι -
ka ìkhamo na fàme de! -	που δεν το φαγαμε, όχι! –
o m'i skioppèppa	ή (πυροβολώντας) με το όπλο
o m'a mòrzo kàppussa	ή με ένα μικρό εκρηκτικό ή
o m'a mòrzo pràma fse cìo.	μια μικρή τέτοια πράγμα.
Epiànnamo matapàle an afsàri, dìo,	Πήραμε ξανά ένα ψάρι, δύο,
ce pùru plèo poddhì,	ακόμα και πολλά περισσότερα,
pùru tèssare pènte kìlu kai forè.	ακόμα και τέσσερα, πέντε κιλά μερικές φορές.
Ce o marèfsato ecì?	Το μαγείρευατε εκεί;
Ndè, depòi mòtti erkamòsto	Όχι, μετά όταν ερχόμασταν
o fèrnamo, o fìnnamo sto frìsko depòi o piànnamo	το φέρναμε, το αφήναμε στο κρύο και μετά το παίρναμε
mòtti ìkhamo na pàme apòde apucì, èkko.	όταν έπρεπε να φύγουμε από εκεί, δες.
Mòtti depòi etaràfsamo apù cì	Όταν φεύγαμε από εκεί
ìkhamo na pàne 's Martàna	πρεπε να πάμε στο Μαρτάνο,
ma e' ppìamo Mmartàna derìtta,	αλλά δεν επιστρέφαμε στο Μαρτάνο ευθεία,
sakùndu kànnamo mòtti pìamo,	πώς το έκαναν όταν πηγαίναμε
epìamo, ndè, ndè,	πηγαίναμε, όχι,
e' pìamo derìtta apòde èssu -	δεν πηγαίναμε ευθεία σπίτι
sakùndu kàmamo mòtti epìrtamo -	-πώς το έκαναν όταν πήγαμε-
dè ka mòtti epìrtamo ìo nìtta -	ξέρεις ότι όταν πηγαίναμε ήταν νύχτα -
ma mòtti ghiurìzamo ìkhamo na kàme in ghiurnàta de!	αλλά όταν επιστρέφαμε έπρεπε να κάνουμε (κερδίσουμε) την ημέρα όχι! *****
Ecì, tòa ìkhe, ìkhamo na ìvrume an alavò, peresempiu,	Εκεί τότε έπρεπε να βρούμε ένα λαγό για παράδειγμα
ma sìnneva pòddha fse pòddha [poddhi]	αλλά υπήρχαν σύννεφα πολλών πολλών ειδών
makà èna, ka ìkhe na pài non ìvri,	όχι ένα που έπρεπε να πας να το βρεις,
on ekkòntre on effrùnte.	το συναντούσες περπατώντας.
Ce depòi estèamo,	Και μετά μέναμε,
epìamo kànnonta ìu.	πήγαμε κάνοντας έτσι.
Ce depòi mòtti ghiurìzamo,	Και όταν επιστρέφαμε,
eghiurìzamo pànta ma pràmata,	επιστρέφαμε πάντα φορτωμένοι με πράγματα που κυνηγάγαμε,
ma tin ghiurnàta ìon pànta ghenomèni.	όπως κι αν ήταν η μέρα πάντα έγινε.
Ce m'us pàparu ti kànnete, ti kànnato?	Και με τις πάπιες τι κάνατε;
Epulìamo tikanè, epulùsamo tikanè.	Πουλούσαμε τα πάντα.
Emì e tròamo tìpoti,	Δεν τρώγαμε τίποτα,
jakài ìkhe na,	επειδή έπρεπε,
j'in ghiùrnàta epìamo,	για να κερδίσουμε την ημέρα πηγαίναμε,
e' pìamo ja, j'o fàtto tu fài,	δεν πηγαίναμε για να, για να φάμε,
fàttu tu fài etròma n àkho	όσον αφορά το φαγητό, φάγαμε μπιζέλια
m'a pìtera.	με τη πίτουρο.
Akho m'a pìtera!	Μπιζέλια με πίτουρο!
[...] m'a pìtera, petàe,	[Μαγείρευα] μπιζέλια με πίτουρο, πατάτες,
eh, a spirì pàsta, depòi mòtti ìo ciuriacì	ε, λίγο μακαρόνια, μετά όταν ήταν Κυριακή
ka evò mòtti ìo ciuriacì ìbbionne,	που εγώ όταν ήταν Κυριακή πήγαινα (κυνήγι),
jakài ìkha na pào sti skòla pùru	επειδή έπρεπε να πάω σχολείο και
a spirì mòtti ìmone ettà, òtto khronò	λίγο; όταν ήμουν επτά, οκτώ χρονών
ìkha na pào sti skòla.	έπρεπε να πάω στο σχολείο.